Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2012

Mάο Τσε Τουνγκ: Ο πατέρας της σύγχρονης Κίνας

Associated Press
  Ο Μάο Τσε Τουνγκ το 1966, την εποχή της Πολιτιστικής Επανάστασης

O Mάο Τσε Τουνγκ γεννήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1893 στο Σάι-Σαν, ένα αγροτικό χωριό στην κεντρική Κίνα. Ο πατέρας του ήταν ένας ευκατάστασος αγρότης, ο οποίος ενδιαφερόταν ο γιος του να αναλάβει την εργασία του. Ο ίδιος ο Μάο σε μια συνέντευξη που παραχώρησε το 1936 στον δημοσιογράφο Έντγκαρ Σνόου έλεγε για την οικογένειά του: «τα κόμματα στην οικογένεια ήταν δύο. Το ένα ήταν ο πατέρας μου και το άλλο η μητέρα μου, ο αδελφός μου και εγώ.»
Η μελέτη έφερε τον Μάο σε επαφή με τις δυτικές ιδέες και σύντομα έγινε οπαδός του Δημοκρατικού Κόμματος. Το 1908, ο Μάο ταξίδεψε στο Πεκίνο, όπου ήρθε σε επαφή με προσωπικότητες που έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ίδρυση του ΚΚ της Κίνας.
Με το νέο Σύνταγμα του 1913 έγιναν εκλογές τις οποίες κέρδισε το Εθνικιστικό Κόμμα (Κουομιτάνγκ). Τον Ιούλιο του 1921 ο Μάο έλαβε μέρος στις εργασίες του ΚΚ και συνέβαλε στη συνεργασία του με το Κουομιτάνγκ. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, ο ίδιος ανέλαβε πολλές σημαντικές θέσεις.
Το 1925 η συνεργασία Κομμουνιστών με την Κουομιτάνγκ διακόπηκε βίαια: ο στρατηγός Τσιάνγκ Κάι Σεκ που ανέλαβε την εξουσία και την ηγεσία του κόμματος εξαπέλυσε διωγμούς και πραγματικές σφαγές των κομμουνιστών. Ο ίδιος ο Μάο γλίτωσε, όχι όμως και η σύζυγός του. Ο ίδιος κατέφυγε στα ορεινά της νοτιοανατολικής Κίνας από όπου ξεκίνησε η οργάνωση του κινεζικού κόκκινου στρατού με κορύφωση τη Μεγάλη Πορεία του 1935. Δύο χρόνια αργότερα συνεργάστηκε και πάλι με τον Τσιάνγκ Κάι Σεκ, αυτή τη φορά κατά της Ιαπωνίας. Μετά την ήττα των Ιαπώνων ακολούθησε σκληρός και πολύνεκρος εμφύλιος πόλεμος από τον οποίο προέκυψε η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας με τον Μάο στην προεδρία (Οκτώβριος 1949). Οι ηττημένοι Εθνικιστές κατέφυγαν στην Ταϊβάν.
Ως πρόεδρος εγκαινίασε φάση ταχείας και βίαης κολεκτιβοποίησης, ενώ παράλληλα εξελίθηκε και η εκστρατεία των Εκατό Λουλουδιών, μια προσπάθεια να ακουστούν και διαφορετικές γνώμες. Ωστόσο, η φάση αυτή δεν κράτησε πολύ και πολλοί από τους φορείς διαφορετικής γνώμης οδηγήθηκαν στη φυλακή.
Ακολούθησε το Μεγάλο Αλμα προς τα Εμπρός, το εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης, αντίθετο με το επίσημο της ΕΣΣΔ που έδινε έμφαση στη βαριά βιομηχανία. Ο Μάο προτίμησε την αγροτική βιομηχανία στο πλαίσιο κολεκτιβοποιημένης γεωργίας. Πολλά έχουν γραφτεί για εκείνη την περίοδο και την επιτυχία ή μη του συγκεκριμένου μοντέλου. Επισήμως έχει γραφτεί ότι 14 εκατομμύρια Κινέζοι έχασαν τη ζωή τους από την πείνα, αριθμός που ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερος.
Το Μεγάλο Αλμα τερματίστηκε το 1963, για να ακολουθήσει περίοδος έντονης κριτικής για την οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε. Δεν έλειψαν ακόμα και αξιωματούχοι που τόνιζαν ότι η Κίνα πρέπει να στηριχθεί στην παιδεία, αλλά και στην εφαρμογή «αστικών» μεθόδων στην οικονομία.
Ο Μάο απάντησε με τη λεγόμενη Πολιτιστική Επανάσταση (1966): η κομματική ιεραρχία μπήκε στο περιθώριο και με τη βοήθεια των Ερυθροφρουρών ξεκίνησε ο αγώνας «για την εξάλειψη της αστικής ιδεολογίας, την ανάπλαση της ψυχής του λαού, το ξερίζωμα του ρεβιζιονισμού και την εδραίωση του σοσιαλισμού». Εκατομμύρια άνθρωποι βασανίστηκαν και πέθαναν, ενώ καταστράφηκε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομίας της χώρας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η Κίνα πραγματοποιούσε τοΜεγάλο Αλμα στη Δύση. Βασική αιτία, η επιδείνωση των σινο-σοβιετικών σχέσεων και η πεποίθηση ότι η Κίνα κινδυνεύει από την ΕΣΣΔ. Μια συμμαχία με τις ΗΠΑ θα έδινε στην Κίνα περιθώρια ελιγμού έναντι του Κρεμλίνου. Η μυστική επίσκεψη του Κίσιντζερ στο Πεκίνο το 1971 έθεσε τις βάσεις για αλλαγή στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας με την αναγνώριση της Λαϊκής Κίνας ως μέλους του ΟΗΕ (αντί της Ταϊβάν) και την ιστορική μετάβαση του Ρίτσαρντ Νίξον στην Κίνα.
Ο Μάο πέθανε το 1976, χρονιά κατά την οποία έληξε και η Πολιτιστική Επανάσταση.
Πριν πεθάνει, ήλθε και πάλι στο πολιτικό προσκήνιο τον Ντενγκ Ξιάο Πινγκ , από τους λίγους που επέζησαν της Πολιτιστικής Επανάστασης, με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να δυναμώσει τη φωνή των μετριοπαθών ενάντια στους ριζοσπάστες της λεγόμενης «Συμμορίας των Τεσσάρων»: που αποτελούσαν η σύζυγος του Μάο, ο αντιπρόεδρος του ΚΚ και δύο μέλη του Πολιτικού Γραφείου.
Η «Συμμορία των Τεσσάρων» συνελήφθη ένα μήνα μετά τον θάνατο του Μάο (9 Σεπτεμβρίου 1976) από τον Χούα Κουοφένγκ, του ιδανικού για τη διαδοχή του ίδιου του Μάο με τον Ντενγκ στην πρωθυπουργία.

A.Ρουμπάνης
πηγή: http://archive.in.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

© ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ
Maira Gall