Ο Θάσσος Σοφοκλέους στη φυλακή της Λευκωσίας όπου βασανίστηκε από τους Βρετανούς
.Στέλιος Παπαναστασίου
Εξήντα Κύπριοι που αγωνίστηκαν ενάντια στον βρετανικό ζυγό την δεκαετία του ΄50 προσφεύγουν στη αγγλική δικαιοσύνη ζητώντας αποζημιώσεις για την κακομεταχείριση και τα βασανιστήρια που υπέστησαν στα χέρια των Βρετανών αποικιοκρατών.
Οι Κύπριοι πήραν το έναυσμα από την δικαίωση τριών Κενυατών που τον προηγούμενο μήνα προσέφυγαν στα ανώτερα αγγλικά δικαστήρια αξιώνοντας αποζημιώσεις για τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκαν από τις βρετανικές αποικιακές αρχές στην Κένυα την δεκαετία του '60.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Θάσσος Σοφοκλέους, πρόεδρος του συνδέσμου Κυπριών παλαιμάχων, επέστρεψε συμβολικά στο κελί στο οποίο των είχαν φυλακίσει οι Βρετανοί στη Λευκωσία – για πρώτη φορά μετά από εκείνα τα χρόνια.
Βρισκόμενος μέσα σε αυτή τη φυλακή, ξαναέρχονται στο νου του οι μνήμες από τις εκτελέσεις δι' απαγχονισμού συναγωνιστών συγκρατούμενων του που λάμβαναν χώρα νωρίς το πρωί, καθώς και τα βασανιστήρια στο οποία ο ίδιος υπεβλήθη.
"Μια μέρα, με χτυπούσαν στην πλάτη με μαστίγιο, στην άκρη του οποίου υπήρχαν μικρά κομμάτια από σίδερο. Η πλάτη μου από τα χτυπήματα γέμιζε πληγές που αιμορραγούσαν, στις οποίες οι βασανιστές κατόπιν μου έριχναν αλάτι," δήλωσε.
"Τους ζήτησα να με σκοτώσουν. Αλλά αυτοί γελούσαν, λέγοντας: 'Δεν θα σε σκοτώσουμε απλά και μόνο επειδή δεν θέλεις να υποφέρεις. Εδώ θα φτύσεις αίμα, ολημερίς και ολονυχτίς!''
Ο κ.Σοφοκλέους ήταν μέλος της ΕΟΚΑ, της ένοπλης αντιστασιακής οργάνωσης που διεξήγαγε αντιαποικιακό αγώνα ενάντια στην βρετανική διοίκηση της Κύπρου.
Αφότου καταδικάσθηκε για οπλοκατοχή σε ισόβια κάθειρξη, μεταφέρθηκε μαζί με άλλους αγωνιστές της ΕΟΚΑ στις φυλακές του Γουόρμγουντ Σκράμπς στο Λονδίνο.
Οι Κύπριοι αμέσως διαμαρτυρήθηκαν για βασανιστήρια που λάμβαναν χώρα εις βάρος τους, όταν δέχθηκαν επίσκεψη από ομάδα βουλευτών του Εργατικού Κόμματος.
Ένας από αυτούς, ο Φένερ Μπρόκγουέϊ, είπε στην Βουλή των Κοινοτήτων τον Ιούλιο του 1957: "Είδα κρατούμενους στο Γουόρμγουντ Σκράμπς με σπασμένα χέρια , με πρηξίματα και μεγάλους μώλωπες σε όλο τους το σώμα ,και με τους λαιμούς τους γεμάτους ουλές σημαδεμένους."
Οι κρατούμενοι αγωνιστές απελευθερώθηκαν τελικά το 1960, αφότου η Κύπρος κέρδισε την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Την επομένη της επίσκεψης στη φυλακή, ο κ.Σοφοκλέους είχε κανονίσει μια συνάντηση με όλους τους παλαίμαχους στα γραφεία ΕΟΚΑ στην Λευκωσία.
Πως μπορούν να γίνουν αυτά από άλλο Ευρωπαϊκό λαό;
Οι τοίχοι του συλλόγου γεμάτοι ασπρόμαυρες φωτογραφίες: Σε κάποιες, Βρετανοί στρατιωτικοί συλλαμβάνουν ανθρώπους σε μπλόκα που είχαν στήσει σε κεντρικούς δρόμους, άλλες με νεαρούς αγωνιστές της ΕΟΚΑ σε λήψεις προφίλ-ανφάς, συμπληρωμένες από ελαιογραφίες ηγετών της οργάνωσης σε ηρωικές πόζες.
Ένας βετεράνος, ο Νεοπτόλεμος Γεωργίου, σημειώνει ότι κατατάχθηκε εθελοντικά στο Βασιλικό Ναυτικό κατά τον Β'Π.Π., λίγο προτού συμβάλει στη δράση της ΕΟΚΑ κλέβοντας και διακινώντας παράνομα όπλα που θα χρησιμοποιούνταν στον αντιαποικιακό αγώνα των Κυπρίων.
"Έχασα την ακοή μου στο ένα αυτί, καθώς και τρία δόντια," είπε, δείχνοντας το πρόσωπό του, "και έχω προβλήματα υγείας στην πλάτη και στα πόδια μου – όλα από εκείνη την εποχή.
Είχαν βάλει μία κατσαρόλα στο κεφάλι μου και την χτυπούσαν συνεχώς με σκοπό να με τρελάνουν."
Ένας άλλος παλαίμαχος, ο Πανίκος Μιχαηλίδης, δήλωσε ότι έπεσε θύμα εικονικού πνιγμού κατά την κράτησή του.
" Ήταν κάτι το απάνθρωπο για να γίνει από έναν Ευρωπαϊκό λαό, όπως οι Βρετανοί," ήταν τα λόγια του.
"Αλλά υπήρξαν και μερικοί καλοί. Ένα σκοπός μου έδωσε ένα μικρό κομμάτι τούρτα τα Χριστούγεννα. Ο ανώτερός του τον επέπληξε: 'Γιατί δίνεις τούρτα στον τρομοκράτη;' Ο στρατιώτης απάντησε: 'Τα Χριστούγεννα, πρέπει να είμαστε ευγενικοί με όλους.'
Όπως σημειώνει το BBC, υπάρχουν αρκετά ιστορικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν βασανισμούς. Τα αρχεία από την εποχή της Βρετανικής αποικιοκρατίας που ήρθαν πρόσφατα στο φως είναι γεμάτα από υποθέσεις ακραίας κακομεταχείρισης με δράστες Βρετανούς στρατιώτες – με το άνοιγμα περισσοτέρων φακέλων να αναμένεται σύντομα.
Πράξη εξισορρόπησης
Τους παλαιμάχους της ΕΟΚΑ ανέλαβε να εκπροσωπήσει στα βρετανικά δικαστήρια δικηγόρος με έδρα το Μπέρμπιχαμ. Ο ίδιος είπε πως είναι ακόμα αρκετά νωρίς για να προβεί σε οποιαδήποτε δήλωση.
Όμως ο δικηγόρος που εκπροσωπεί του Κενυάτες ενάγοντες, Μάρτιν Ντέι, είπε: «Οι Κύπριοι και ίσως και άλλοι λαοί πρώην αποικιών θα πάρουν θάρρος από το γεγονός ότι τα βρετανικά δικαστήρια βασικά ανοίγουν τις πόρτες τους λέγοντάς τους πως, σε περίπτωση που υπέστησαν σοβαρά βασανιστήρια, μπορούν να εγείρουν δικαιώματα πολεμικών αποζημιώσεων.»
Αναφέρθηκε στην θετική τροπή που πήρε η υπόθεση των Κενυατών, η οποία, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, αναδείχθηκε και δεν παραγράφηκε παρότι υπήρχαν χρονικοί περιορισμοί 3 έως 6 ετών.
Ωστόσο, δήλωσε ότι κάποιες από αυτές τις συνθήκες μπορεί να μην εφαρμοστούν στην περίπτωση της Κύπρου.
«Στην Κένυα, Η Μάου-Μάου ήταν μια απαγορευμένη οργάνωση μέχρι το 2000. Οι πελάτες μου είναι απλοί ντόπιοι αγρότες που δεν είχαν καμία επαφή με αυτό που θέλουμε εδώ να αποκαλούμε αναπτυγμένο κόσμο. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να μην ισχύουν για την Κύπρο».
"Οι δικαστές επιχειρούν να εξισορροπήσουν τις τάσεις. Υπάρχει βέβαια πάντα η ανησυχία στους Κύπριους ότι μερικοί δικαστές θα είναι ιδιαιτέρως δυσμενείς απέναντί τους.'
Να αποδοθεί δικαιοσύνη
Με άλλα λόγια, κανείς δεν εγγυάται ότι το δικαστήριο θα αποφασίσει με βάση το προηγούμενο που δημιούργησε η υπόθεση των Κενυατών – μπορεί να αποφανθεί ότι οι Κύπριοι θα έπρεπε να είχαν προσφύγει νωρίτερα στην δικαιοσύνη.
Το βρετανικό υπουργείο εξωτερικών εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου αποστρέφεται κάθε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πολλά συνέβησαν στο παρελθόν για τα οποία μπορεί να μετανιώνουμε σήμερα. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι αυτά τα γεγονότα έλαβαν χώρα πάνω από μισό αιώνα νωρίτερα και δεν έχουν καμία σχέση με τις σημερινές Αγγλο-Κυπριακές σχέσεις, οι οποίες βαίνουν άριστα.»
Πίσω στα γραφεία τις ΕΟΚΑ, όλοι οι πρώην αγωνιστές ήταν αμετάπειστοι στο να αποδοθεί δικαιοσύνη για όσα συνέβησαν σχεδόν έξι δεκαετίες νωρίτερα.
"Ακόμη και αν αργήσει, η δικαιοσύνη πρέπει να αποδοθεί," είπε ο Πανίκος Μιχαηλίδης.
"Το τι θα αποφανθεί το δικαστήριο είναι ένα πράγμα," πρόσθεσε ο Θάσσος Σοφοκλέους. "Όμως η ουσία είναι ότι θέλουμε οι Βρετανοί να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που έκαναν στον κυπριακό λαό δεν ήταν σωστό."
πηγή: http://www.theinsider.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου