Παρασκευή 27 Μαΐου 2011

Εθνικά επικίνδυνοι…


 Παύλος Χαϊκάλης
Πάντα μου έκανε εντύπωση γιατί θα πρέπει ο πνευματικός –υποτίθεται- κόσμος της χώρας να μιλάει, να δημιουργεί και να κατευθύνει συνειδήσεις. Αυτό, ίσως, να έχει ισχύ σε μια συντεταγμένη χώρα, όπου όλα λειτουργούν ομαλά, και η οποιαδήποτε παρέμβαση να είναι συμπληρωματική ή με πρόταση ανασύνταξης. Αλλά και πάλι τι;

Ποιος ακούει ποιον σ’ αυτή τη ζωή; Και ο Χριστός είπε «Αγαπάτε αλλήλους» και ο Μαρξ είπε «Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε», και τι έγινε; Τους άκουσε κανείς;
Και σ’ αυτό τον τόπο, κάποτε, είχαμε κι αν είχαμε πνευματικούς ανθρώπους. Από ποιητές, καλλιτέχνες, συγγραφείς, λόγιους, μουσικούς, ζωγράφους κ.ά.
Έγινε κάτι; Πήραμε κάποιο μάθημα; Κοιτάτε που καταντήσαμε. Καλλιτέχνες, που χρειάζεται καλλιτεχνική αστυνομία να τους συλλάβει, και ένα πνευματικό επίπεδο λίγο πιο πάνω απ’ τα πλακάκια. Δεν μιλάω για όλους. Μην αρπαχτείτε. Απλά εμείς καθιερώσαμε τις εκπομπές κίτρινου τύπου, τα reality shows, τη μαγειρική ως ύψιστο δείγμα ψυχαγωγίας, και τα μεσημεριανάδικα ως ένδειξη πολιτισμού σ’ αυτή τη χώρα. Η κιλότα της διπλανής έγινε θέμα προς εξερεύνηση και το χαμηλό επίπεδο συνάνθρωπων μας έγινε τρόπος διασκέδασης. Εμείς εκθρέψαμε εκπομπές τύπου Ανίτας Πάνια και καθιερώσαμε ως σύμβολα «γέλιου» παθολογικά πάσχοντες συνάνθρωπους μας. Εμείς τα κάναμε αυτά. Οι ανώτεροι.
Αυτά είδαν και οι άλλοι ανώτεροι «οι πολιτικοί μας», και είπαν: Αφού είναι ζώα, ρίχτε τους στ’ αυτιά. Πέταγαν δυο ψίχουλα να μην διαμαρτύρεσαι και πέρναγαν από πίσω σου ό,τι ήθελαν. Πού σκέψη από μας; Πού αντίδραση; Ποιος να μιλήσει, αφού όλοι και όλα ήταν εξαγορασμένα; Και ήλθε ένα πρωί και τα είδαμε όλα τα επεισόδια μαζί.
Εκείνο που με προβληματίζει είναι ότι συνεχίζει η κυβέρνηση με επιμονή ένα μνημόνιο που δεν οδηγεί πουθενά. Έχει αποτύχει και επιμένει. Θυσίες χωρίς αντίκρισμα, με ένα έλλειμμα που δεν θα πέσει ποτέ. Ήδη πάλι είμαστε 9% πίσω στο 1ο τετράμηνο. Και το παιδί με τα γυαλάκια ούτε που έχει πάρει χαμπάρι τι γίνεται. Ή έχει πάρει; Εδώ σας θέλω. Δεν μπορεί. Αυτή η επιμονή κάτι κρύβει.Δεν μπορεί να ‘ναι τόσο ηλίθιος. Να ξέρει ότι με τόσες περικοπές θα εισπράξει ό,τι έχει να εισπράξει, που δεν έχει και τίποτα άλλο πια, αλλά σε 5-7 χρόνια οι παραγωγικές τάξεις θα έχουν πεθάνει μαζί με τον κόσμο. Έκτος και αν αυτό θέλουν. Εκτελούν διατεταγμένη υπηρεσία προς ξένα συμφέροντα; Έχουν γραμμή να ξεπουλήσουν την Ελλάδα;
Αλλά πώς θα το επιτύχουν; Γι’ αυτό όλη αυτή η πίεση. Γι’ αυτό οι δήθεν κραυγές της κυρίας Δαμανάκη. Του πιο αποτυχημένου δείγματος της γενιάς του Πολυτεχνείου...... Να φοβηθούμε και να ενδώσουμε. Να μας διαλύσουν την ψυχολογία. Να μας έχουν υποχείριά τους.
ΟΧΙ ΡΕ ΞΕΦΤΙΛΕΣ. Σ’ αυτή τη χώρα ποτέ ο φόβος δεν είχε θέση. Ποτέ δεν είχαμε ούτε θα ‘χουμε ζυγό πάνω απ’ το κεφάλι μας. Θα αντιδράσουμε και θα επιτύχουμε.
Δεν πάμε πουθενά κύριοι της Ελληνικής Τρόικας με τέτοια μυαλά. Τώρα ξεπουλάτε, ενώ θα έπρεπε να’ χετε αξιοποιήσει την Ελληνική δημόσια περιουσία. Είμαστε μια χώρα που λέτε ότι δεν παράγει τίποτα. Γιατί την αφήσατε; Τα ¾ της χώρας βρέχονται από θάλασσα. Πού είναι η ανάπτυξή της; Που έπρεπε να’ ναι γεμάτη η χώρα από μαρίνες και σε μια ναυτική χώρα μέχρι και οι βοσκοί θα έπρεπε να’ χουν σκάφος. Όοοχι. Εκεί. Να τους πιούμε το αίμα. Αλλά πώς θα πέφτουν οι μίζες στις μαρίνες;
Θα’ χαμε τώρα ανάπτυξη από τόσες πηγές που μας δίνει η θάλασσα. Αλλά όοοχι. Φόροι στα σκάφη, φόροι στα πλοία, κυνήγι στους έχοντες και ένα βαρκάκι. Πού; Σε μια χώρα που πνίγεται στη θάλασσα. Ακούστε κουφιοκεφαλάκηδες. Ένας υπάλληλος δεν μπορεί να έχει ένα σκάφος εκατομμυρίων. Αν το έχει, ψάξτε να βρείτε τι φταίει. Αλλά όχι κυνήγι από πριν.
Πού είναι η αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας; Πού είναι η εκμετάλλευση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας; Βάζει το μυαλό σας έσοδα ή μήπως ακόμα σκάφτεστε τα συμφέροντα; Η Τουρκία αυξάνει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς τον τουρισμό της. Εμείς; Φόρους να τα πάρουμε. Καμιά πολιτική. Περιμένουμε με ανοιχτά τα πόδια πότε θα’ ρθουν οι τουρίστες. Και με το χέρι σα ζήτουλες. Να μιλήσω για εκκλησιαστική περιουσία; Όχι μωρέ είναι λίγη. Πάντως, μέσα στην κρίση τα πήρε τα εκατομμυριάκια του το Άγιον Όρος. Μπράβο βρε.
Δεν μιλάω για Πολιτισμό και Παιδεία για να μη γελάσουμε. Τα πνευματικά μας δικαιώματα να’ χαμε πουλήσει θα’ χαμε ξοφλήσει κύριοι και κυρίες. Ξέρετε, μήπως, κύριε Παπανδρέου, εσείς και τα γιουσουφάκια σας, πού πέφτει η Επίδαυρος; Γιατί δεν βλέπουμε πολιτικούς πια στον χώρο της Τέχνης. Επενδύστε λίγο στην έρευνα. Δεν βλάπτει. Κι αν θέλετε δημοψήφισμα κάντε το για το Αιγαίο. Στην Υφαλοκρηπίδα. Βρείτε τα να τελειώνουμε. Συνεκμετάλλευση με τους Τούρκους και δώστε και στους Αμερικανούς κάτι να κάνουν τη δουλειά να δούμε άσπρη μέρα. Τι το ‘χουμε το υπέδαφος; Να το κοιτάμε; Τι φοβάστε, μη σας πουν προδότες; Μα και τώρα σας λένε.
Δεν βγαίνει άκρη παίρνοντας μέτρα. Μειώστε φόρους και εισφορές και ζητήστε χρόνο μέχρι να πάρει η οικονομία μπροστά. Αξιοποιήστε και όχι ξεπουλήστε την εθνική κυριαρχία μας και περιουσία. Δώστε δείγμα ότι μπορούν να επιστρέψουν τα λεφτά τους όσοι τα έβγαλαν έξω και να επενδύσουν με ασφάλεια ξανά. Κόψτε τις κραυγές πόνου, τύπου Δαμανάκη, και Τιτανικού και δήθεν χρεοκοπίας. Σταματήστε να βάζετε χεράκια να βγάζετε ματάκια. Και εμείς ν’ αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και λίγο.
Λύσεις υπάρχουν. Όχι άλλους φόρους. Όχι άλλο κάρβουνο στη μούρη. Πρέπει να αλλάξουμε όλοι. Πολιτικοί και λαός.
Αλλαγή στα πάντα. Στη νοοτροπία και στις πράξεις. Προτάσεις πολλές. Όχι συναινέσεις του κ…ου. Συναίνεση στην αντίληψη ότι λύσεις υπάρχουν.
Αλλιώς, είμαστε όλοι, ΕΘΝΙΚΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ!
Υ.Γ. Δεν έχω σκάφος. Απλά πιστεύω τη θάλασσα σαν μεγάλη πηγή πλούτου. Αλλά πίνω αναψυκτικά. Θα τα κόψω κι αυτά. Βάζει φόρο. Φτου!
http://kapistri.blogspot.com 

Κυβέρνηση «τεχνοκρατών» ή εκλογές το δίλημμα Παπανδρέου


Του Σταύρου Χριστακόπουλου   
Αντιμέτωπος με τα δραματικά αδιέξοδα της πολιτικής του βρίσκεται πλέον ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου. Και το δίλημμά του είναι πια σαφές: ή προκηρύσσει εκλογές, χωρίς κάποια σημαντική εγγύηση ότι θα τις κερδίσει, ή αναλαμβάνει ολόκληρη την ευθύνη του αδιεξόδου και συνεχίζει χωρίς να είναι σαφέςμέχρι πού μπορεί να κουβαλήσει το τεράστιο βάρος των μέχρι σήμερα επιλογών του. Λίγο μετά τη σύσκεψη των αρχηγών υπό τον Κάρολο Παπούλια, θα ξέρουμε.
Το κακό διεθνές κλίμα της πρόσφατης περιόδου για την κυβέρνηση και την Ελλάδακορυφώθηκε τις τελευταίες μέρες και ο Παπανδρέου, μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά τις συναντήσεις του με τους πολιτικούς αρχηγούς – πλην Παπαρήγα – ζήτησε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κοινή σύσκεψη υπό την προεδρία του.
Η σημερινή είναι η κρισιμότερη πολιτική συνάντηση από τον Απρίλιο του 2010, οπότε ο πρωθυπουργός προσέφυγε στον δανεισμό και την επιτήρηση της τρόικας. Άλλωστε γίνεται υπό την άμεση απειλή (ή εκβιασμό) περί μη καταβολής της πέμπτης δόσης του δανείου των 110 δισ. ευρώ από την τρόικα. (Πιο κάτω θα δούμε τις λεπτομέρειες).
Οι επιλογές
Επί της πολιτικής ουσίας ο Παπανδρέου έχει τις εξής επιλογές:
1.  Ύστερα από μια «δραματική» συνεδρίαση και αναλόγου ύφους «διάγγελμα», να συνεχίσει όπως σήμερα, προχωρώντας ενδεχομένως μόνο σε έναν ανασχηματισμό, σαρωτικό ή όχι, χρεώνοντας τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και κυρίως τη Ν.Δ., με «έλλειψη υπευθυνότητας» την κρισιμότερη στιγμή των τελευταίων δεκαετιών.
● Στην περίπτωση αυτή λήγει οριστικά η συζήτηση περί «συναίνεσης» και η κυβέρνηση συνεχίζει τον δρόμο της αναλαμβάνοντας πλήρως το πολιτικό κόστος όχι μόνον των έως σήμερα πεπραγμένων, αλλά και των πολύ σκληρότερων μέτρων της επόμενης περιόδου.
2. Να ζητήσει, ακόμη μια φορά, συναίνεση επί της αποφασισμένης πολιτικής τρόικας και κυβέρνησης, η οποία θα αποσκοπεί στην απρόσκοπτη υλοποίηση του μεσοπρόθεσμου σταθεροποιητικού προγράμματος, με στόχο τη «συγκομιδή» κάπου40 δισ. ευρώ, και της εκποίησης εθνικής περιουσίας ύψους τουλάχιστον 50 δισ. έως το 2015.
● Σε αυτή την απαίτηση ήδη έχει λάβει αρνητικές απαντήσεις – ιδιαίτερα από τη Ν.Δ., η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της πίεσης. Άρα δεν έχει νόημα να επανέλθει το αίτημα περί εν λευκώ συναίνεσης. Αν επανέλθει, θα απορριφθεί εκ νέου, όπως δηλώνει η μέχρι σήμερα στάση όχι μόνο του Σαμαρά, αλλά και της καραμανλικής «πτέρυγας» της Ν.Δ.
3. Να προτείνει οικουμενική (ή, στην ανάγκη, ψευδο-οικουμενική, δηλαδή χωρίς τη Ν.Δ.) κυβέρνηση, η οποία, με τη συμμετοχή κυρίως της Ν.Δ. και όποιου άλλου «προθύμου» να συμμετάσχει, θα αναλάβει να υλοποιήσει ένα οικονομικό πρόγραμμα όχι μόνο τεράστιου βάθους και έκτασης, αλλά και με τρομακτικές συνέπειες για το σύνολο της κοινωνίας και της χώρας.
● Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρείται σχεδόν αδύνατον να αποδεχθεί μια τέτοια προοπτική, η οποία εκ των πραγμάτων θα σημάνει την πολιτική της αυτοκτονία.
4. Να προτείνει μια κυβέρνηση «τεχνοκρατών» ή «προσωπικοτήτων», αποτελούμενη από – πολιτικά και μη – πρόσωπα, τα οποία θα κληθούν να υποδείξουν ή να εγκρίνουν όσα και όποια κόμματα συμφωνήσουν με μια τέτοια προοπτική.
● Η επιλογή αυτή κατ’ ουσίαν κινείται στη γνωστή λογική της εν λευκώ συναίνεσης, στον βαθμό που δεν θα συνοδεύεται από διαφοροποίηση του οικονομικού προγράμματος, άρα συνιστά παραλλαγή της πρώτης επιλογής. Λογικά θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να γίνει αποδεκτή, εφ’ όσον ουσιαστικά καλεί τα κόμματα, και ιδιαίτερα τη Ν.Δ., να συμφωνήσουν σε επιλογές που έχουν ήδη απορρίψει.
Το ότι θα κληθούν να τις υλοποιήσουν μη πολιτικά ή κοινής αποδοχής πρόσωπα δενδιαφοροποιεί την πολιτική σηματοδότηση και τις συνέπειες της συναίνεσης.
5.  Σε περίπτωση που μια από τις προηγούμενες επιλογές – ή όλες – απορριφθούν από τα άλλα κόμματα, θα μπορούσε ο πρωθυπουργός να προχωρήσει στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης «τεχνοκρατών» ή «προσωπικοτήτων» δικής τουεπιλογής.
● Όμως, στην περίπτωση αυτή, ο πρωθυπουργός, δίχως να απαλλαγεί ούτε κατ’ ελάχιστον από το βάρος της ευθύνης του, κατ’ ουσίαν θα ομολογήσει πολιτικήαδυναμία και θα παραδώσει την εξουσία σε μια κυβέρνηση εξ αρχής ύποπτη ωςενεργούμενο των δανειστών. Αν μάλιστα προχωρήσει σε αυτή την επιλογή ύστερα από την άρνηση παροχής συναίνεσης από τα άλλα κόμματα, τότε αναλαμβάνει εκ των πραγμάτων όλη την ευθύνη για τις επώδυνες επιλογές του έχοντας μάλιστα... παραδώσει, εν όλω ή εν μέρει, την άσκηση της εξουσίας.
6. Η τελευταία επιλογή του είναι, αν δεν αποσπάσει καμιά μορφή συναίνεσης, ιδιαίτερα από τη Ν.Δ., να πάει σε εκλογές επιχειρώντας να χρεώσει στην αντιπολίτευση, και κυρίως στην αξιωματική, την ευθύνη για το στήσιμο της κάλπης – και όπου βγει...
Ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω επιλογών; Ότι κατ’ ουσίαν, όποια και αν τελικά πρυτανεύσει, ακόμη και «εξ ανάγκης», θα συνιστά απερίφραστη ομολογία της αποτυχίας τόσο του Παπανδρέου όσο και της κυβέρνησης και του ιδίου να διαχειριστούν την κρίση. Θα έχει ακόμη παραδεχθεί ο πρωθυπουργός αυτό που από την αρχή σχεδόν όλοι του έχουν καταλογίσει: ότι ο δρόμος που επέλεξε δεν ήταν μόνον καταστροφικός, αλλά και αδιέξοδος.
Ποια όμως ήταν η αφορμή για το σημερινό συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το οποίο ο πρωθυπουργός ζήτησε από τον Κ. Παπούλια;

ΔΝΤ: Μη εξυπηρετήσιμο το χρέος!
«Δεν δανείζουμε ποτέ όταν δεν είναι διασφαλισμένο ότι δεν θα υπάρξει κενόχρηματοδότησης. Έτσι εξασφαλίζουμε την ασφάλεια των κεφαλαίων των μελών μας. (...) Οι διασφαλίσεις που ζητάμε είναι αφ' ενός πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών σχεδίων, μέτρων που στηρίζουν την ανάπτυξη και τη μόχλευση τηςκρατικής περιουσίας, και αφ' ετέρου διαθέσιμης χρηματοδότησης, μαζί με τα κεφάλαια του ΔΝΤ».
Η χθεσινή αυτή δήλωση της Καρολάιν Άτκινσον, εκπροσώπου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σημαίνει ότι το Ταμείο δεν πρόκειται να εκταμιεύσει την επόμενη δόση του δανείου του προς την Ελλάδα. Απαραίτητος όρος για την εκταμίευση κάθε δόσης είναι να κριθεί πως το ελληνικό χρέος μπορεί να εξυπηρετείται απρόσκοπτα σε χρονικό ορίζοντα δώδεκα μηνών.
Η δήλωση αυτή θα έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη. Κατ’ αρχάς επειδή το ελληνικό χρέος είναι μη εξυπηρετήσιμο, κάτι που οι αναγνώστες του «Π» έχουν πληροφορηθείαναλυτικά, με πλήθος ρεπορτάζ και με την πολύτιμη συνδρομή των αναλύσεων του Δημήτρη Καζάκη, πολύ πριν η Ελλάδα προσφύγει στον δανεισμό της τρόικας, αλλά και στους 13 μήνες της επιτήρησης.
Ωστόσο οι προηγούμενες δόσεις καταβάλλονταν, παρότι το ΔΝΤ γνώριζε ποια ήταν η πραγματική κατάσταση. Η διαγραφόμενη σημερινή του άρνηση εξηγείται αν λάβουμε υπ’ όψιν τον σχεδιασμό του Ταμείου, όπως αλλεπάλληλες φορές, σε βάθος χρόνου, τον έχουν καταγράψει τα ρεπορτάζ και οι αναλύσεις του «Π».
Σε αυτό το θέμα φυσικά θα επανέλθουμε...

Γιούνκερ: Δεν είναι δυνατόν να καλύψουμε το κενό!
«Εάν η εκταμίευση από το ΔΝΤ της δόσης του Ιουνίου για την Ελλάδα στις 29 Ιουνίουδεν είναι λειτουργικά δυνατή, τότε το ΔΝΤ ενδεχομένως προσδοκά ότι οι Ευρωπαίοι θα αναπληρώσουν τη συμμετοχή του. Αυτό δεν είναι δυνατόν να συμβεί, διότι σε συγκεκριμένα κοινοβούλια – της Γερμανίας, της Φινλανδίας, της Ολλανδίας κ.ά. –δεν υπάρχει σχετική προετοιμασία».
Αυτή η δήλωση, η οποία έγινε στο πρακτορείο Reuters, ανήκει στον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου και πρόεδρο του Eurogroup, και επί της ουσίας βάζει ταφόπλακα στη σημερινό πρόγραμμα χρηματοδότησης από την τρόικα, τουλάχιστον υπό το τρέχον καθεστώς, στην περίπτωση που το ΔΝΤ επιμείνει στην παραδοχή περί μη εξυπηρετήσιμου ελληνικού χρέους.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο Γιούνκερ, μόλις στις 17 Μαΐου, αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, είχε κι αυτός χαρακτηρίσει «μη βιώσιμο» το ελληνικό χρέος καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε σαρωτικές «μεταρρυθμίσεις» και πολύ σκληρά μέτρα.
Η χθεσινή του δήλωση, με την οποία ουσιαστικά αποκλείει την περαιτέρω παροχή ευρωπαϊκής χρηματοδότησης αν το ΔΝΤ υπαναχωρήσει, είναι καθοριστική για τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Προς το παρόν θα μείνουμε σ’ αυτό. Άλλωστε σήμεραπροέχουν οι αποφάσεις του Παπανδρέου, οι οποίες, σε κάθε περίπτωση, επισφραγίζουν το κλείσιμο του πρώτου μεγάλου κύκλου της ελληνικής κρίσης. Στην πραγματικότητα βεβαίως περνάμε ως χώρα σε μια νέα ιστορική φάση, ανεξαρτήτως του είδους των αποφάσεων. Όμως αυτή είναι μια άλλη, μεγάλη και πονεμένη ιστορία...
"Το Ποντίκι"

Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

Με... ψυχή βαθιά έγινε πράκτωρ του γέλιου



Η εξορία στη Μακρόνησο, η γνωριμία με τον Κούνδουρο, η συμμετοχή του σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού σινεμά και πώς ανέπτυξε τον τύπο του νευρικού και αεικίνητου, που τον έκανε δημοφιλή
Στιγμιότυπο από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ολα είναι δρόμος»
Στιγμιότυπο από την ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Ολα είναι δρόμος»

Μοναχογιός του αντιστασιακού Βασίλη Βέγγου (και της Ευδοκίας) ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο, στις 29 Μαΐου του 1927. Ο πατέρας του υπήρξε δημόσιος υπάλληλος στην Εταιρεία Ηλεκτρισμού απ' όπου εκδιώχθηκε μετά τον πόλεμο, εξαιτίας των πολιτικών του φρονημάτων.

Η απόλυση του πατέρα του προκάλεσε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα στην οικογένεια, κάτι που τον αναγκάζει να ριχτεί στον αγώνα για το μεροκάματο. Κυριότερη μεταξύ των επαγγελμάτων με τα οποία ασχολήθηκε ήταν η απασχόληση σε επεξεργασίες δερμάτων. Παράλληλα έκανε διάφορα μικροθελήματα στη γειτονιά του.
Τα χρόνια 1948-1950 εξορίστηκε στη Μακρόνησο, όπου γνωρίστηκε με τον μετέπειτα γνωστό σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο.........
, τον άνθρωπο που θα άλλαζε την πορεία της ζωής του. Ηταν το 1953 όταν τον κάλεσε ο Κούνδουρος να παίξει στη «Μαγική πόλη» (1954), την πρώτη ταινία της καριέρας του: υποδύεται τον πωλητή λεμονιών στη λαχαναγορά, μέλος μιας παρέας νεαρών βιοπαλαιστών. Ο ήρωας λέγεται Θανάσης. Ο Βέγγος παίζει τον εαυτό του, όνομα που θα τον ακολουθεί στη συνέχεια σε πολλές άλλες ταινίες και θα μπαίνει αργότερα και στους τίτλους των ταινιών του («Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;», «Θανάση, πάρε τ' όπλο σου», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση», «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» κτλ.), όταν βέβαια δεν μπαίνει το επώνυμό του («Είναι ένας τρελός τρελός Βέγγος», «Δόκτωρ Ζι-Βέγγος», «Ενας Βέγγος για όλες τις δουλειές»).
Για τα επόμενα πέντε χρόνια έπαιξε σε μικρούς ρόλους, εργαζόμενος παράλληλα και ως φροντιστής στα πλατό. Την περίοδο αυτή εμφανίστηκε σε μερικές από τις πιο ιστορικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, όπως «Ο δράκος», «Διακοπές στην Αίγινα», «Μανταλένα», «Συννεφιασμένη Κυριακή», «Ο Ηλίας του 16ου», «Ποτέ την Κυριακή». Οικονομικά δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, γι' αυτό κάνει κι άλλες δουλειές του ποδαριού.
Ο πρώτος του μεγάλος ρόλος είναι μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη στην ταινία «Οι δοσατζήδες» (1960). Τον ίδιο καιρό (1959) πήρε άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του ηθοποιού όχι από Σχολή αλλά από ειδική επιτροπή με εξετάσεις ως εξαιρετικό ταλέντο. Τότε έπαιξε και στην πρώτη του θεατρική παράσταση, στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς πλουτς», δίπλα στους Νίκο Ρίζο και Γιάννη Γκιωνάκη.
Τα επόμενα χρόνια, συνεργαζόμενος κυρίως με τον σκηνοθέτη Πάνο Γλυκοφρύδη, αναπτύσσει τον τύπο του νευρικού, αεικίνητου τύπου που τον καθιέρωσε και αρχίζει να γίνεται δημοφιλής. Με ταινίες όπως «Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ», «Μην είδατε τον Παναή», «Ζήτω η τρέλα», «Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης» καθιερώνεται στη συνείδηση του κοινού. Το 1964, σε αναζήτηση καλλιτεχνικής ελευθερίας, ίδρυσε τη δική του εταιρεία παραγωγής «ΘΒ - Ταινίες Γέλιου». Την περίοδο 1965-1969, συνεργαζόμενος με τον Πάνο Γλυκοφρύδη και τον Ερρίκο Θαλασσινό αλλά και σκηνοθετώντας ο ίδιος κάποιες φορές, γύρισε τις καλύτερες κατά γενική ομολογία ταινίες του, όπως τις «Φανερός πράκτωρ 000», «Τρελός, παλαβός και Βέγγος», «Ποιος Θανάσης;», που τις χαρακτηρίζουν το σουρεαλιστικό χιούμορ, ο αυτοσχεδιασμός και η πηγαία ερμηνεία. Παρά την εμπορική και καλλιτεχνική τους επιτυχία, οι ταινίες αυτές οδηγούν την εταιρεία του Βέγγου σε κλείσιμο και τον ίδιο σε οικονομική καταστροφή, από την οποία θα συνέλθει μόνο μετά από πολλά χρόνια.
Η καριέρα του συνεχίζεται με τον σκηνοθέτη Ντίνο Κατσουρίδη, ενώ η δημοτικότητά του παραμένει σταθερή κι οδηγεί στην αποθέωσή του από τον κόσμο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1971, όπου η ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» αποσπά τα βραβεία κριτικών και κοινού.
Την επόμενη χρονιά με το «Θανάση, πάρε το όπλο σου» κερδίζει το βραβείο Α' ανδρικού ρόλου. Αλλη σημαντική ταινία αυτής της περιόδου είναι «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» (1976). Η θεματολογία των ταινιών του μετατοπίζεται προς την κοινωνική κριτική, ενώ το 1983 σταματά για λίγα χρόνια να κάνει κινηματογράφο. Τη δεκαετία του `80 ασχολείται με το γύρισμα έξι βιντεοταινιών και της τηλεοπτικής σειράς «Βεγγαλικά» που, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, προβλήθηκε τελικά στην τηλεόραση το 1988. Το 1990 εμφανίστηκε στη σειρά του ΑΝΤ1 «Αστυνόμος Θανάσης Παπαθανάσης».
Η επιστροφή του στον κινηματογράφο γίνεται με την ταινία «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη (1991). Η ερμηνεία του έχει πια διαφοροποιηθεί, είναι χαμηλών τόνων αλλά μεγάλης εκφραστικότητας, με κορυφαία στιγμή τον ρόλο του στην ταινία «Ολα είναι δρόμος» (1998), αλλά και στο «Ψυχή βαθιά» (2009). Η τελευταία του κινηματογραφική συμμετοχή ήταν «Το πέταγμα του κύκνου» του Νίκου Τζήμα (2009). Το 2002, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά την πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση, ο Θανάσης Βέγγος κράτησε έναν από τους βασικούς ρόλους στην τηλεοπτική σειρά «Περί ανέμων και υδάτων». Ακολούθησαν τα «Ερωτας όπως έρημος», «Καθρέφτη καθρεφτάκι μου» κ.ά.
Την εποχή που γυριζόταν «Ο δράκος» (1956) παντρεύτηκε την Ασημίνα Βέγγου με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Βασίλη και τον Χάρη, και ζούσαν αγαπημένοι έως σήμερα.
Ατάκες
«Τι καρπαζώνεις κύριος, μαζί τον έχουμε τον σβέρκο;»
- «Και θα κάτσουμε ένα χρόνο ακόμα εδώ μέσα»;
- «Ναι, Ελενίτσα, ένα χρόνο. Τι είναι ένας χρόνος; Πενήντα δύο εβδομάδες. Εκτός, δηλαδή, αν είναι δίσεκτος κι έχει μια μέρα παραπάνω. Ε, τι θα κάνουμε τώρα; Θα χαλάσουμε τις καρδιές μας για μια μέρα»; («Θα σε κάνω βασίλισσα», 1964)
«Γιατί δηλαδή, εμείς δεν έχουμε καρδιά, ξυπνητήρι έχουμε; Κι εμείς αγαπάμε. Ξέρεις τι προσόντα έχει η κοπέλα; Τρία διαμερίσματα, δύο οικόπεδα, μετρητά στην τράπεζα. Τα είπαμε προχθές, μου έκανε οικονομική εξομολόγηση». («Μην είδατε τον Παναή;», 1962)
«Μου ρίχνονται, κύριοι, οι γυναίκες, μου ρίχνονται. Μου ρίχνονται οι όμορφες, οι άσχημες, οι παντρεμένες, οι ανύπαντρες, οι κυράδες, οι καμαριέρες. Μέχρι κι ο ξενοδόχος μου ρίχτηκε» («Τύφλα να `χει ο Μάρλον Μπράντο», 1963)
- «Ελα να πάρεις έναν καφέ»
- «Εγώ τώρα για καφέ είμαι ή για ένα ποτήρι ακουαφόρτε με μεζέ παραθείο»; («Ο καταφερτζής», 1964)
- «Εμπρός, περάστε στο βατ- προυφ».
- «Καλέ, κρις κραφτ το λένε».
- «Βρε, δε πά' να το λένε και φουά γκρα». («Τύφλα να' χει ο Μάρλον Μπράντο», 1963)
«Βοήθησέ με, άγιε, να περάσω αύριο τις εξετάσεις και σου υπόσχομαι να ανάψω μια λαμπάδα στο ύψος του Χρυσοδάκτυλου. Χρυσοδάκτυλο είπα; Ψηλή είναι , δεν αντέχει ακόμα το ταμείο. Μέχρι τον Ρίζο καλή θα είναι». (Θου Βου, φαλακρός πράκτωρ, επιχείρηση γης μαδιάμ, 1969)
«Τι καρπαζώνεις κύριος, μαζί τον έχουμε τον σβέρκο;». («Γαμπρός για κλάματα», 1962)
- «Μπορείτε να μου φτιάξετε καφέ»;
- «Καφέ; Μέχρι και πατσά νυκτός μπορώ να σας φτιάξω». («Ενας Βέγγος για όλες τις δουλειές», 1970).
Οι πιο σημαντικές ταινίες του
  • Μαγική πόλις (1954)
  • Ο δράκος (1956)
  • Το κορίτσι με τα μαύρα (1956)
  • Το κορίτσι με τα παραμύθια (1956)
  • Ο Μιμίκος και η Μαίρη (1958)
  • Η φτώχεια θέλει καλοπέραση
  • Διακοπές στην Αίγινα (1958)
  • Δοσατζήδες (1959)
  • Η μουσίτσα (1959)
  • Γαμήλιες περιπέτειες (1959)
  • Ο Ηλίας του 16ου (1959)
  • Το κλωτσοσκούφι (1960)
  • Ποτέ την Κυριακή (1960)
  • Οι 900 της Μαρίνας (1960)
  • Μανταλένα (1960)
  • Zητείται ψεύτης (1961)
  • Οικογένεια Παπαδοπούλου (1961)
  • Λάθος στον έρωτα (1961)
  • Η Λίζα και η άλλη
  • Ευτυχώς τρελάθηκα
  • Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962)
  • Ζήτω η τρέλα
  • Ο βασιλιάς της γκάφας (1962
  • Μην είδατε τον Παναή (1962)
  • Η νύφη το `σκασε (1962)
  • Δουλειές του ποδαριού (1962)
  • Ο ατσίδας (1962)
  • Ο Ιππόλυτος και το βιολί του (1963)
  • Τύφλα να `χει ο Μάρλον Μπράντο (1963)
  • Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης (1963)
  • Ο τρελάρας (1963)
  • Σχολή για σωφερίνες (1964)
  • Οι φτωχοδιάβολοι (1964)
  • Ο καταφερτζής (1964)
  • Θα σε κάνω βασίλισσα (1964)
  • Eξω φτώχεια και καλή καρδιά (1964)
  • Ευτυχώς τρελάθηκα (1966)
  • Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός Βέγγος (1965)
  • Ο παπατρέχας (1966)
  • Φανερός πράκτωρ 000 (1967)
  • Πάρε κόσμε (1967)
  • Τρελός, παλαβός και Βέγγος
  • Δόκτωρ Ζι-Βέγγος (1968)
  • Ποιoς Θανάσης (1968)
  • Eνα ασύλληπτο κορόιδο (1969)
  • Θου-Βου: φαλακρός πράκτωρ, επιχείρησις Γης Μαδιάμ (1969)
  • Eνας Βέγγος για όλες τις δουλειές (1970)
  • Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα (1970)
  • Διακοπές στο Βιετνάμ (1971)
  • Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; (1971)
  • Θανάση, πάρε τ' όπλο σου (1972)
  • Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ (1973)
  • Δικτάτωρ καλεί Θανάση
  • Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας (1976)
  • Από πού πάνε για τη χαβούζα; (1978)
  • Ο παλαβός κόσμος του Θανάση (1979)
  • Ο φαλακρός μαθητής (1979)
  • Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι (1980)
  • Βέγγος, ο τρελός καμικάζι (1980)
  • Το μεγάλο κανόνι (1981)
  • Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι (1982)
  • Τρελός και πάσης Ελλάδος (1983)
  • Ο Θανάσης στη χώρα του «Θα» (1988, βίντεο)
  • Made in Greece (1988)
  • Ησυχες μέρες του Αυγούστου (1991)
  • Ζωή χαρισάμενη (1993)
  • Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995)
  • Ολα είναι δρόμος (1998)
  • Το αίνιγμα (1998)
  • Η ιστορία της Λίλυ (2002)
  • Ψυχή βαθιά (2009)
Θέατρο
Οταν ο «Θου Βου» συνάντησε τον Αριστοφάνη
Η αποθέωση στην Επίδαυρο, οι επιθεωρήσεις, οι κωμωδίες και η τελευταία εμφάνιση στο σανίδι
Καλοκαίρι, 1995. Μουντός καιρός. Κατάμεστη η Επίδαυρος. «Ειρήνη». Ο Τρυγαίος με κροκί κοστούμι διασχίζει την ορχήστρα. Περίπου στη μέση της παράστασης αρχίζει το ψιλόβροχο. Τσουρ, τσουρ, τσουρ... Κανείς δεν μετακινείται. Η βροχή σταμάτησε στο φινάλε, όταν όρθιο το κοίλον αποθέωνε τον Θανάση Βέγγο, στην πρώτη του εμφάνιση στο αργολικό θέατρο. Τα δάκρυα στα μάτια του ήταν εμφανή. «Καλοί μου άνθρωποι...». Τρία χρόνια μετά επανέλαβε τον θρίαμβο, αυτή τη φορά ως Δικαιόπολις στους «Αχαρνής» (1998). Σε αυτές τις δύο παραστάσεις (σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαηλίδη) ο «Θου Βου» συνάντησε τον Αριστοφάνη και τον κατέκτησε χωρίς να αλλοιώσει τον εαυτό του ή να παραμορφώσει τους κώδικές του.
Σαράντα χρόνια ο Θανάσης Βέγγος στο σανίδι γνώρισε επιτυχίες, από τη σεζόν 1959, οπότε πραγματοποίησε την πρώτη εμφάνιση στο «Περοκέ», στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς πλουτς». Η εντατική ενασχόλησή του με τον κινηματογράφο διέκοπτε τη θεατρική του δράση, η οποία δεν είναι τόσο πλούσια, συγκριτικά πάντα με την κινηματογραφική. Από το 1970 και επί σειρά ετών συγκρότησε επανειλημμένα δικούς του θιάσους, σε διάφορες περιόδους.
Σε κωμωδίες και επιθεωρήσεις («Ανθρωποι του `60», «Οι φτωχοδιάβολοι», «Το βήμα», «Τι έκανες στον Τρωικό Πόλεμο Θανάση», «Μαμ, κακά, κοκό και νάνι») έπαιξε με την υπογραφή των πιο σημαντικών συγγραφέων της εποχής (Αλ. Σακελλάριου - Χρ. Γιαννακόπουλου, Δ. Βασιλειάδη, Ν. Ελευθερίου, Γ. Οικονομίδη, Ασ. Γιαλαμά, Κ. Πρετεντέρη, Λ. Μιχαηλίδη). Ο «Θανάσης ο Απόλας» στον «Τρελό του Λούνα Παρκ» του Γ. Λαζαρίδη υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, την οποία παρουσίασε μεταξύ άλλων και σε περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τελευταία του θεατρική εμφάνιση έγινε τη σεζόν 1998-99 στην επιθεώρηση «Ελληνες είστε και φαίνεστε» (Ακροπόλ).
ΠΗΓΗ : ΕΘΝΟΣ Αντιγόνη Καράλη
akarali@pegasus.gr
© ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ
Maira Gall